Menstruatie: een cyclus van onuitgesproken klachten
Journaliste Gemma Venhuizen schreef een interessant artikel voor NRC waarin ze het heeft over de klachten die we hebben tijdens (en voor) onze menstruatie. Ze vertelt dat zij elke maand de week voor haar menstruatie heel emotioneel is. Ze kent de term PMS, premenstrueel syndroom wel, maar denkt dat zulke menstruatieklachten er nu eenmaal bij horen. Tot ze hierover in gesprek gaat met professionals. Voor haar artikel onderzocht Gemma Venhuizen de meest voorkomende klachten en diagnoses: PMS, PMDD en endometriose.
PMS-klachten
In haar artikel schrijft Gemma Venhuizen dat volgens het handboek voor psychiatrische aandoeningen 3 tot 5 procent van de vrouwen in de vruchtbare leeftijd zulke hevige symptomen ervaart dat er sprake is van PMDD. Dat wil zeggen dat een vrouw in de dagen voor haar menstruatie zoveel klachten heeft dat het haar dagelijkse leven compleet overneemt. Concentreren is bijvoorbeeld ontzettend moeilijk, depressieve gevoelens komen op en/of er ontstaan gemakkelijk conflicten met andere mensen. Als de menstruatie daadwerkelijk begint, verdwijnen de klachten en vervolgens is er een symptoomvrije periode van minimaal een week.
Endometriose
Als de menstruatie dan daadwerkelijk begonnen is, verschilt het aantal klachten en de hevigheid daarvan ook van vrouw tot vrouw. In elk geval is het zo dat 1 op de 10 vrouwen last heeft van een milde tot ernstige vorm van endometriose. Dit betekent dat de vrouw door groeiend weefsel buiten de baarmoeder last heeft van ernstige buikpijn en mogelijk zelfs onvruchtbaar is.
Ellesie en menstruatieklachten
Hevige menstruatieklachten moet je als vrouw hoe dan ook serieus nemen. Of je nu wel of niet PMS of endometriose blijkt te hebben, het is goed om jouw eigen lichaam beter te leren kennen, zodat je het kan geven wat het nodig heeft en jij je als vrouw een stuk beter gaat voelen.
Wetenschappelijk onderzoek
Gemma Venhuizen duikt voor haar artikel in de onderzoeken. Wat weten we eigenlijk allemaal van menstruatieklachten? Wat is er bekend over het ontstaan ervan? En welke oplossingen zijn er?
Onderzoeken naar PMS
Uit onderzoek blijkt dat gevoeligheid voor het hormoon progesteron een belangrijke rol speelt bij PMS en PMDD. De menstruatiecyclus is een hormonale cyclus en gedurende de maand spelen verschillende hormonen de hoofdrol. Hormoonschommelingen zijn dan ook een voorwaarde voor het ontstaan van PMS, maar niet de oorzaak. Na de eisprong wordt er progesteron geproduceerd en dit hormoon bereidt het lichaam voor op een eventuele zwangerschap. Oud- gynaecoloog Schagen van Leeuwen ziet in onderzoek een verband tussen progesteron en de beschikbaarheid van serotonine, een stof in de hersenen die een belangrijke rol speelt bij stemming. Mensen met een depressie hebben er vaak een tekort aan en ook bij vrouwen met PMS komt er minder serotonine beschikbaar. Uit een publicatie uit 2002 in The American Journal of Psychiatry blijkt dat deze verminderde serotoninebeschikbaarheid de PMS-klachten verergert, terwijl verhoogde beschikbaarheid in deze fase van de menstruatiecyclus ze juist doet afnemen. Sommige wetenschappers komen hierdoor tot de conclusie dat kort antidepressiva slikken, alleen tijdens dit moment in de cyclus, helpend is. Ook anticonceptiemiddelen worden aangeraden, maar dit werkt niet voor iedereen. Bij sommige vrouwen nemen hierdoor de stemmingsklachten juist toe.
Onderzoeken naar endometriose
In het artikel van Gemma Venhuizen is ook gynaecoloog Annemiek Nap aan het woord. Zij is tevens hoogleraar aan de Radboud Universiteit en vertelt dat endometriose de meest voorkomende goedaardige gynaecologische afwijking is waar 1 op de 10 vruchtbare vrouwen last van heeft. Het gevolg hiervan is heftige buikpijn en soms ook hevig bloedverlies. Afhankelijk van de plek van de endometriose kunnen ook blaas- of darmklachten ontstaan en na verloop van tijd kan deze pijn chronisch worden. Om de klachten te verminderen kan hormonale anticonceptie worden gebruikt en in het uiterste geval kan zelfs de baarmoeder verwijderd worden.
Heb jij het idee dat je endometriose zou kunnen hebben?
Vleesbomen
Ook vleesbomen kunnen erg vervelend zijn. De meeste vrouwen met vleesbomen hebben daar geen tot weinig last van, maar bij sommigen zijn ze toch erg gevoelig. Hoe dichter ze bij de baarmoederholte in de buurt zitten, hoe meer een vleesboom kan zorgen voor menstruatieklachten. Gelukkig zijn er wel wat oplossingen die de klachten kunnen verminderen.
Hier lees je meer over vleesbomen
PCOS
Als laatste wordt PCOS in het artikel nog even aangestipt. Hierbij is geen sprake van een hevige menstruatie, maar van een onregelmatige cyclus doordat de eiblaasjes in de eierstokken niet goed groeien en rijpen. Dit is niet alleen vervelend, maar de diagnose PCOS wordt vaak pas gesteld wanneer een vrouw zwanger probeert te raken. Een gevolg van PCOS kan namelijk ook een verminderde vruchtbaarheid zijn.
Conclusie: praat erover
Je kunt als vrouw gedurende je menstruatiecyclus veel verschillende klachten hebben die ook allemaal in hevigheid verschillen. Toch wordt praten hierover tegenwoordig nog steeds een beetje gezien als een taboe. Alle medewerkers aan het artikel van Gemma benadrukken dat het belangrijk is om er als vrouwen zelf over te praten. Met andere vrouwen, maar ook met mannen. Als we er met zijn allen opener over zijn, kunnen we het ook allemaal beter begrijpen.
