Opvliegers: wat zijn het en wat helpt ertegen?
Plotselinge warmtegolven en nachtelijk zweten in de overgang. Merk jij dit bij jezelf? Dan heb je waarschijnlijk last van opvliegers. Een oncomfortabele klacht die je dagelijkse ritme en nachtrust behoorlijk kan verstoren. Wat is een opvlieger precies en wat helpt tegen opvliegers? In dit blog lees je meer over de oorzaak van opvliegers, de symptomen en wat je tegen opvliegers kunt doen.
Wat zijn opvliegers?
Kort gezegd is een opvlieger bij een vrouw in de overgang een plotselinge golf van warmte. Vaak gaat dit gepaard met andere overgangsklachten, zoals hartkloppingen, hoofdpijn, duizeligheid en nachtzweten in de overgang. In het kort:
Opvliegers symptomen
- Overmatig (nachtelijk) zweten
- Temperatuurschommelingen
- Hartkloppingen
- Hoofdpijn
- Duizelig en/of misselijk zijn
- Een opgejaagd gevoel
- Roodheid van het gelaat
Oorzaak opvliegers
In de overgang neemt de aanmaak van oestrogeen af, een hormoon dat onder andere de hypothalamus aanstuurt. Dit onderdeel van de hersenen regelt samen met de hypofyse onder andere de temperatuur. Omdat je oestrogeengehalte vermindert of schommelt, kan hierover verkeerde informatie worden overgebracht. Het gevolg? Je lichaam denkt dat je het warm hebt en geeft het signaal af te koelen: je krijgt een opvlieger.
Lees ook: Hormonen en de overgang
Hoe voelt een opvlieger?
De meeste vrouwen krijgen het uit het niets heel warm en kleuren rood in het gezicht, de hals en/of de borst. Daarnaast krijgen de meesten last van transpiratie (zweetaanvallen). Dit kan overigens ook losstaan van opvliegers: je kunt een opvlieger zonder zweten krijgen, of juist in de overgang meer zweten zonder dat dit een opvlieger is.
Hoe lang duurt een opvlieger?
Over het algemeen komt een opvlieger abrupt op en duurt deze kort. Hoe lang dit precies is, verschilt. Soms is het een minuut, soms een kwartier. Sommige vrouwen ervaren meerdere opvliegers per uur, anderen slechts een paar per maand. En waar de één deze klachten maar kort ervaart, heeft de ander meer dan tien jaar last. Er zijn zelfs gevallen van opvliegers bij ouderen bekend. Er valt helaas geen duidelijk antwoord te geven op de vraag tot welke leeftijd of hoe lang opvliegers duren.
Het is overigens mogelijk om opvliegers na de overgang of daarvoor te krijgen. Want hoewel een opvlieger een van de meest bekende symptomen van de overgang is, kan het ook ergens anders op wijzen. Twijfel je, neem dan gerust contact met ons op om je klachten en zorgen te bespreken. Wij helpen je graag verder.
Wat te doen bij opvliegers
Opvliegers in de overgang zijn vervelend. Ze verstoren je dag behoorlijk en nachtelijke opvliegers ontregelen ook nog eens je rust. Kun je daar iets tegen doen? In principe kun je opvliegers niet helemaal voorkomen of genezen. Maar met onderstaande tips kun je wel je klachten proberen te verminderen.
Opvliegers en voeding
Er zijn vrouwen die aangeven meer last te hebben van opvliegers wanneer ze bepaalde voedingsmiddelen binnenkrijgen. Zoals sommige specerijen (pittig eten), koffie, suiker, citrusvruchten en alcohol. Omdat voeding invloed kan hebben op je overgangsklachten, is het belangrijk om goed te letten op een gezonde leefstijl. Denk bijvoorbeeld aan:
- Voeding rijk aan fyto-oestrogenen* eten:
- Soja
- Peulvruchten
- Noten en zaden zoals amandelen, lijnzaad en pompoenpitten
- Graanproducten (tarwe, gerst, rogge, haver, maïs)
- Andere gezonde voedingsmiddelen eten, waaronder fruit, (groene) groenten en gezonde vetten
- Genoeg water drinken
- Stoppen met roken
- Voldoende bewegen
Een gezonde leefstijl ziet er voor iedereen anders uit. Vraag daarom gerust persoonlijk advies van onze leefstijlconsulent aan voor een dieet afgestemd op jouw lichaam en eventuele klachten.
*fyto-oestrogenen hebben een zwakke oestrogene werking. Isoflavines (veelvoorkomend in verschillende groenten, waaronder soja, klaver, linzen en verschillende bonen) worden beschouwd als de meest belangwekkende fyto-oestrogenen voor de mens. Hun oestrogene werking varieert van 1/20.000e tot 1/50e van die van oestradiol.
Opvliegers en stress
Stress is een grote boosdoener in het verergeren van klachten. Probeer daarom zoveel mogelijk (externe) stress te vermijden, bijvoorbeeld van het werk. Een expert kan je daar desgewenst bij helpen. Je kunt dan het beste aankloppen bij een gespecialiseerde kliniek met overgangsconsulent, omdat overgangsklachten en burn-outklachten nog weleens met elkaar worden verward.
Medicijnen tegen opvliegers
Als de klachten zo erg zijn dat ze je in je dagelijks leven belemmeren, kunnen je opvliegers behandeld worden met medicatie. Je kunt een medicijn zonder hormonen of hormoontherapie voorgeschreven krijgen. Dit gaat altijd in overleg met je arts. Voorbeelden van medicatie tegen opvliegers zijn clonidine, gabapentine, antidepressiva en middelen met estradiol (evt. in combinatie met progestageen).
Opvliegers behandelen bij Ellesie
Heb jij last van opvliegers en zoek je daar hulp bij? Bij Ellesie krijg je de hulp die je verdient. Als enige vrouwenkliniek in Nederland herkennen we jouw klachten en begrijpen we de impact ervan op jouw dagelijks leven. We geven je advies op het gebied van leefstijl, voeding en mindset en, waar nodig met medicatie ter ondersteuning, een passende behandeling.
Waar heb je last van, vragen over of zoek je hulp bij? Wij helpen je verder. Zodat klachten worden weggenomen en jij weer helemaal jezelf kan zijn.