Podcast: De Wereld van de Anticonceptie

In de podcast 'De wereld van de anticonceptie' vertelt gynaecoloog Els van Doorn meer over wat voor keuzes je allemaal kan maken wanneer je op zoek bent naar een anticonceptiemiddel dat bij jou past.

Want anticonceptie is er niet alleen voor het voorkomen van een zwangerschap, maar ook voor het reguleren van je cyclus of het in balans brengen van je hormonen. Maar welke anticonceptie voor jou geschikt is, is sterk afhankelijk van je levensstijl en levensfase.

Luister naar de nieuwe podcast op Spotify:

Transcriptie

[Muziek]

Rianne: Welkom bij deze nieuwe podcast van Ellesie vrouwenkliniek. Vandaag ga ik, Rianne Bongers, in gesprek met Els van Doorn, gynaecoloog bij Ellesie vrouwenkliniek, over anticonceptie. En Els, volgens mij anticonceptie niet alleen maar bedoeld voor het voorkomen van een zwangerschap?

Els: Nee. Nee, zeker niet. Dankjewel, leuk dat we er weer zijn voor een nieuwe podcast, over anticonceptie inderdaad. Anticonceptie is natuurlijk, als je het woordenboek erop naslaat, het verhinderen van een bevruchting om een zwangerschap te voorkomen. Dat staat in de Dikke van Dale.

Rianne: Dat is het uitgangspunt.

Els: Dat is het uitgangspunt, maar vaak gebruiken wij het ook in de spreekkamer – of niet alleen in de spreekkamer natuurlijk, maar ook dat we het vrouwen adviseren om anticonceptie te gebruiken als cyclusregulatie. En wat bedoel ik dan met cyclusregulatie? Om te zorgen dat het hevige bloedverlies wat meer binnen de perken gehouden wordt. Dat je wat meer grip erop hebt, dat je wat meer kwaliteit van leven hebt, en dat je eigenlijk weer makkelijk de deur uit kunt.

Rianne: Oké. Dus eigenlijk heeft anticonceptie niet alleen maar het doel om een zwangerschap te voorkomen maar kun je ook je cyclus daar meer mee reguleren en plannen. Wat voor soorten anticonceptie zijn er eigenlijk? Want ik denk dat iedereen de pil wel kent, of een spiraaltje, maar ik denk dat er tegenwoordig veel meer te koop is?

Els: In die zin zijn er zoveel soorten anticonceptie, inderdaad, en dat is van tijdelijke anticonceptie. En dan heb je het bijvoorbeeld als barrièremiddel het condoom, je hebt ook het vrouwencondoom, maar dan heb je het natuurlijk over – dat is een korte vorm van anticonceptie, maar ook preventief tegen soa’s, de seksueel overdraagbare aandoeningen. Maar je hebt ook de pil inderdaad die je al noemde, maar je hebt bijvoorbeeld ook een andere variant is de Nuvaring, die je vaginaal inbrengt, laat je drie weken zitten, en dan haal je ‘m er weer uit voor een stopweek in te lassen en daarna plaats je weer, na een week plaats je een nieuwe Nuvaring erin want die geeft dan bepaalde hormonen af. Dat is een optie bijvoorbeeld, maar je zou ook een prikpil kunnen doen, dat is een injectie die je laat zetten of bij de huisarts of bij ons in de vrouwenkliniek, dat kan ook, oor drie maanden, dat ‘ie blijft zitten. Je hebt ook nog het hormonenstaafje, die plaats je voor gedurende drie jaar, een beetje afhankelijk ook van wat je gewicht is – ben je slank, dan kan ‘ie inderdaad gewoon drie jaar blijven zitten, heb je wat hoger BMI, dan moet je er al eerder kijken of die er niet na twee jaar al uit moet omdat dan toch al de werking wat minder wordt van het hormoonstaafje, ja, dan is ook de vraag is de veiligheid nog afdoende, ben je dan voldoende beschermd tegen zwangerschap, als je ‘m daarvoor zou nemen.

Rianne: Ja. Want wat is nu het meest voorkomende middel om een zwangerschap te voorkomen? Wat zie jij als gynaecoloog daarin het meest?

Els: Eh, divers. En dat is inderdaad ook bijvoorbeeld het hormoonspiraaltje, dat zou ook nog kunnen, en dat maak veel vrouwen – heel veel vrouwen – meer mobiel. In die zin, ze hoeven er niet aan te denken; ‘moet ik nou de pil nog innemen, ben ik ‘m niet vergeten?’. Sommige vrouwen zijn niet allemaal even consequent, en dat heeft ermee te maken of heb je misschien zelfs last van ADHD of ADD, ja dan is het een ramp om iedere dag een tablet in te moeten nemen op een vast tijdstip, terwijl dat voor andere vrouwen die zeggen ‘oh, geen probleem hoor die pil, die neem ik gewoon iedere dag in’. Dat kan. Heb je dat nu niet, dan kun je overwegen om bijvoorbeeld een hormoonspiraaltje te doen. En dan heb je de variatie; ben je jong, 17-18, kun je bijvoorbeeld ervoor kiezen om een hormoonspiraaltje te doen Mirena waar bijvoorbeeld een wat lagere dosering hormonen in zit, dus dan krijg je ook minder hormonen tot je. Die kun je vijf jaar laten zitten. Je hebt de Levosert, dat is het broertje of het zusje van de Mirena-spiraal. Beide hebben dezelfde soort hormonen in zich zitten, maar die mag zes jaar blijven zitten en de Mirena-spiraal heb je en die mag er tegenwoordig acht jaar in blijven zitten. En dan heb je het over een hormoonspiraal, dus die zorgt ook weer als cyclusregulatie ervoor dat je minder veel dat bloedverlies hebt. En dan heb je nog een koperspiraal.

Rianne: Ja. Want wat is nou het middel als je echt puur over cyclusregulatie praat? Ik denk dat vroeger meiden, als ze zwaar ongesteld waren bijvoorbeeld, vooral aan de pil gingen.

Els: Dat is natuurlijk wat het meest bekend is, hè. Eh, ja, dat gebeurt eigenlijk nog wel steeds bij die jongere grieten want natuurlijk voor een hormoonspiraaltje te plaatsen moet je toch een eendenbek inbrengen, en moet je ‘m ook daadwerkelijk in de baarmoeder plaatsen. Nou je kunt je voorstellen, ben je heel jong en heb je misschien nog geen seksueel contact gehad of je bent zelfs er misschien nog niet eens uit waar je seksuele voorkeur naar uitgaat, en dan al het hebben over een spiraaltje plaatsen, kan soms [Rianne: best wel heftig] best wel heftig zijn. Dus dan is de voorkeur misschien toch eerder om uit te gaan van een anticonceptiepil, maar je hebt bijvoorbeeld ook de anticonceptiepleister. Dat is een optie die je wekelijks opbrengt, en een week dus laat zitten. Dus dat is ook een optie. Er zijn zo vele varianten. Het is ook de vraag: wat past bij je? Maar zodra ze seksueel actief worden of zeggen van nou ik vind het niet erg om een eendenbek geplaatst te krijgen – natuurlijk kijken we dan ook van goh is er inderdaad al seksueel contact geweest, daar passen we ook de grootte van de eendenbek op aan, want de eendenbek is toch best een beladen instrument [Rianne: Ja, spannend] En spannend. Inwendige echo is spannend. Vaak als je het aan jonge vrouwen laat zien van goh nou dit is het, vaak valt het dan ook over het algemeen mee. En gynaecologisch onderzoek hoeft ook geen pijn te doen, hè.

Rianne: Nee precies. Alleen – ik denk het grootste verschil, als ik jou zo hoor, is een anticonceptie met of zonder hormonen?

Els: Ja. Ja.

Rianne: Want die keuze is denk ik wel essentieel, of je daarvoor kiest.

Els: Ja, of je een koperspiraal kiest, of inderdaad met of zonder hormonen. En de laatste tijd zie je wel een tendens meer naar voren treden dat ze, dat vrouwen liever zonder hormonen kiezen.

Rianne: Oké, want dat hoor je dan terug?

Els: Ja, soms is het toch bij de pil dat ze merken van hey ik heb toch wat meer last van stemmingswisselingen, of toch wat somber, of het is net dat er een waas overheen zit dat je net niet helemaal jezelf bent. En dat verschilt enorm. De ene vrouw zegt ik heb nergens last van, ik vind het prima met de pil. En de ander zegt ik verdraag ‘m niet. Dan merk je toch dat er een bepaalde gevoeligheid is voor überhaupt medicatie, hè, dat kan dus ook zijn in het geval van de pil waarbij je toch ook hormonen toedient zodat je cyclus gereguleerd wordt of ter anticonceptie ook. Dus dat er geen eisprong bijvoorbeeld plaatsvindt. En het baarmoederslijmvlies dunner gehouden wordt zodat er geen innesteling kan plaatsvinden. Dus ja, diverse methodes. En het is ook de vraag in welke levensfase zit je.

Rianne: Ja, ik denk dat dat met name relevant is hè, want die keuze kan als je achttien bent een totaal andere zijn dan als je veertig bent, of dertig, naar gelang je leven zich ontwikkelt. Wat zijn dan de meest, ja, cruciale keuzeoverwegingen, in die anticonceptiekeuze?

Els: Als je dus de wat ouder wordende vrouwen... je hebt natuurlijk een bepaalde fase, we hebben het net al een beetje over de pubers gehad, of de jonge adolescenten zoals ze dat dan met een mooi woord noemen.

Rianne: Ja. Waar je vaak de pil dan ziet.

Els: Waar je de pil ziet, of als ze net de twintig zijn gepasseerd dan zie je toch wel vaak het hormoonspiraaltje ook wel tevoorschijn komen of het koperspiraaltje. Het koperspiraaltje kan 5 tot 10 jaar blijven zitten naar gelang welke dat je kiest. En het hormoonspiraaltje, net zoals gezegd ook, 6 tot 8 jaar dat die kan blijven zitten, of 5 tot 8 jaar, heeft natuurlijk ook z’n voorkeur. Als je al die tijd nog geen kinderwens hebt en je gaat studeren of je gaat reizen of noem ’t maar op, wat je wilt, ja dan heeft dat ook wel z’n voorkeur. Tuurlijk moet je je wel altijd blijven denken dat je nog wel een condoom nodig hebt, dat je wel zorgt dat je veilig blijft vrijen, maar als ouder wordende vrouwen heb je een keer een zwangerschap gehad, ja dan is het de vraag: komt er nog een zwangerschap erachteraan? Wil je voor een korte periode weer anticonceptie hebben? Geef je nog borstvoeding, dan kun je er ook bijvoorbeeld aan denken om een minipil te gebruiken, die mag je gewoon veilig na de borstvoeding gebruiken, en dan ben je wel beschermd. Geef je borstvoeding alleen, dan ben je niet beschermd tegen een zwangerschap. Dan moet je wel overwegen van of plaats een spiraaltje inderdaad, of start met de minipil zodat je in ieder geval beschermd bent tegen zwangerschap. Maar die fase daarna, dus geef je geen borstvoeding, kun je of een hormoonspiraaltje doen, en dan moet je zelf de afweging maken wat plaats ik? Want een hormoonspiraaltje ben je ook vaak wel tegen de 120-130 euro kwijt. Anticonceptiepil is dan wat goedkoper per maand, tussen de 4 tot 8 euro zo om en nabij, wat je kwijt bent.

Rianne: Maar dat zie je nog rondom een kinderwens. Maar als je op een gegeven moment richting de veertig of richting of de overgangsperiode gaat?

Els: Nou die spiraal die, wordt dan vaak gezegd, van nou die haal ik er dan wel uit. Want ik heb toch eigenlijk m’n laatste menstruatie heb ik gehad of ik menstrueer eigenlijk helemaal niet meer. En vaak is dan toch het advies om die tot rond de 51e/52e te, tot die tijd te laten zitten of ‘m juist dan te verwijderen als je niet te veel last hebt van overgangsklachten, maar juist als je overgangsklachten hebt zou ik je juist adviseren laat ‘m zitten, laat ‘m zitten. En zeker als ‘ie er nog niet zo lang in zit, laat ‘m zitten, want je kunt dan juist zeggen van goh dan voegen we nog hormoonsuppletietherapie toe, dus dat is met name in de vorm van oestrogenen, ja en dan ben je eigenlijk... klaar. Dus dan heb je toch de bescherming van progesteron die het baarmoederslijmvlies dun houdt, dus dan heb je het over het hormoonspiraaltje wat je dan erin hebt zitten, en dan voeg je daarna of via de huid voeg je oestrogenen toe, dus of via een spray, of een gel of een pleister. En dat zijn dan de hormonen waar je je dan prettiger bij voelt.

Rianne: Dus eigenlijk tijdens de overgang, dat klinkt misschien een beetje tegenstellend, juist nog een anticonceptiemiddel gebruiken?

Els: Ja, maar wel passend bij die leeftijd en geschikt ook voor die periode in je leven. Dus je kunt ook zeggen, oh hormoonsuppletietherapie, dat is ook een... toch soort van hormoonsubstitutie, maar het is duidelijk geen anticonceptie. Behalve als je een hormoonspiraal erin hebt zitten. Dus dan heb je eigenlijk wel twee vliegen in één klap, om te zeggen: ik heb die spiraal erin zitten, daarmee heb ik mijn anticonceptie gewaarborgd, geregeld, als dat nog niet gebeurd is door manlief of hè je partner, dan kun je er dus ook voor kiezen dat toch je anticonceptie al gewaarborgd hebt naast dat je dan hormoonsuppletietherapie in de overgang nodig hebt.

Rianne: Ja. Want je noemde net al even je partner, dan duid je op sterilisatie van de man, zijn er ook voor vrouwen – want dit zijn meer de tijdelijke methodes, hè, die je ook kunt stoppen. Zie je ook wel vaak rigoureuzere keuzes?

Els: Ja! Ja, en dat zien we zowel bij de jongere maar natuurlijk wat meer bij de wat oudere vrouwen. Die zeggen nou onze kinderwens is afgesloten, we hebben geen kinderwens meer, ik heb zoveel zwangerschappen gehad – of tenminste, misschien 3, 4 – het is nu klaar voor ons als gezin, voor mij als vrouw, om dan te besluiten tot sterilisatie. Dat kan. Het ligt bij zowel natuurlijk de mogelijkheid bij de man om iets te laten steriliseren als bij de vrouw. En dan is natuurlijk bij de man is de sterilisatie wat makkelijker omdat het uitwendig is, wordt door de uroloog gedaan, ben je ook sneller weer op de been, hè, het is minder invasief zoals we dat dan noemen. Maar bij een vrouw, dat moet je toch in de buikholte moet je gaan opereren. Dus het is toch kortdurende narcose, het is geen lange operatie, vaak ben je een halfuur om en nabij ben je kwijt aan deze ingreep.

Rianne: Toch wel heftiger.

Els: Het is heftig, meestal heb je wel een hersteltijd van drie weken moet je wel rekening mee houden. Vaak kun je wel na vijf, zes dagen wel weer wat doen, maar drie weken moet je toch wel rekening houden met hersteltijd.

Rianne: Ja maar goed, ik kan me wel voorstellen dat als je kinderwens duidelijk is afgerond, en je ook geen last meer wilt hebben van bijvoorbeeld hevig bloedverlies omdat je daarmee kampt al jaren, dan zou zoiets best een prima oplossing kunnen zijn als je dat goed overweegt.

Els: Ja, als je geen last hebt van hevig bloedverlies. Als jouw cyclus nog best binnen de perken valt als vrouw, als je zegt nou het vloeien vind ik nog best oké, dan kun je wel een sterilisatie overwegen. Want in principe onderbind je dan de eileiders, of je verwijdert beide eileiders, of je doet er een clip op, dat kan ook, je hebt diverse varianten om te steriliseren. Er is soms inderdaad een misvatting van goh, dan zal mijn bloedverlies misschien ook wel minder zijn. En dat is het nou net niet. Je kunt nog net zo veel en net zo ruim vloeien.

Rianne: Oké.

Els: Dus het is goed dat je het zegt [lacht].

Rianne: [lacht] Dat was voor mij een logische gedachtegang, ja.

Els: Ja, nou zo denken wel heel veel vrouwen. Maar het is dan vaak net niet. Dus dan is het de vraag van goh wat wil je dan, wil je een NovaSure-behandeling, dat je toch het bloedverlies aanpakt.

Rianne: Dat is het verminderen van het baarmoederslijmvlies?

Els: Ja, ja. Dat is het wegbranden van het baarmoederslijmvlies zodat je minder bloedverlies overal hebt, maandelijks tijdens je menstruatie. En daar heeft ongeveer 80-90% van de vrouwen heeft daar baat bij dat ze vaak tot wel 100% minder bloedverlies hebben. [Rianne: Oké.] Maar in die zin sterilisatie is dus iets anders dan—

Rianne: Is geen oplossing, oké, nee, helder. We hadden het net over de levensfases en ook over de overgang waarin je eigenlijk denkt van hey, mijn vruchtbaarheid, mijn vruchtbare periode is ten einde. Maar dan kan een spiraal je nog steeds wel helpen om ook hormonaal in balans te blijven, begrijp ik. Maar dan wel in combinatie ook weer met andere hormonen?

Els: Ja, dat klopt. Het hormoonspiraal de Mirena is daarvoor zeer geschikt om te zeggen van nou dan wil je toch wat cyclusregulatie hebben, minder bloedverlies, je hebt een anticonceptiemiddel, en dan zou je aanvullend nog – want in het hormoonspiraaltje zit voornamelijk progestageen, dat houdt je baarmoederslijmvlies mooi dun – maar zit je in die overgang en heb je met name last van die opvliegers, die stemmingswisselingen (nou ja daar hebben we een andere podcast weer over), dan wil je met name oestrogeen toevoegen. En dat kan prima bij de spiraal. In het hormoonspiraal, de Mirena, die mag acht jaar blijven zitten. Maar heb je hormoonsuppletietherapie dan mag ‘ie maar drie jaar erin blijven zitten. Omdat je dan eigenlijk toch wel wat meer en sneller het verbruik hebt van de progestageen, dus dat die eigenlijk sneller weer uitgewerkt is.

Rianne: Oh zo, ja.

Els: Dus dan moet je ‘m eigenlijk om de drie jaar moet je ‘m dan wisselen.

Rianne: Oké, goed dat je het extra even aanstipt. En zijn er nog innovatief of nieuwe ontwikkelingen op het gebied van anticonceptie? Want natuurlijk, heel veel vrouwen kennen de pil, kennen het spiraaltje, kennen de meest definitieve vorm: de sterilisatie, en het condoom uiteraard ook. Maar zijn er nog nieuwe ontwikkelingen de laatste jaren?

Els: Nee, eigenlijk—eigenlijk niet zo zeer. Soms tref je nog wel een keer een andere anticonceptiepil of een andere variant die je kunt door blijven slikken, en dat de fabrikant bijvoorbeeld wel meedenkt. Zodat je niet hoeft te onthouden van wanneer heb ik nou precies de stopweek; en dan hebben ze gewoon de strip zo ontwikkeld dat je 28 dagen non-stop de pil slikt, waarbij vier inactieve tabletten bijvoorbeeld zitten [Rianne: Oh! Oké] en dan dat je dan eigenlijk de pilstrip ten einde slikt en je begint aan de volgende strip [Rianne: dat is handig] maar dan heb je wel aan het einde van de strip kun je wel een onttrekkingsbloeding verwachten. Dus dat is wel een variant. En natuurlijk, ik denk dat we best wel relatief veel op de markt hebben qua anticonceptie. Kijk de mannenpil, anticonceptiepil, ja die is er wel maar ik denk ook dat heel veel vrouwen – dat hoor ik dan ook wel in de spreekkamer terug – die zeggen ook ja ik heb het liever zelf dan onder controle. 

Rianne: [lacht] Ja, is dat nog steeds... anticonceptie is meer de rol van de vrouw dan van de man?

Els: Ja, tenzij je denk ik op sterilisatie uitkomt en dan maak je dat ook bespreekbaar. En natuurlijk zijn vele mannen die zeggen nou, eh, aan mijn lijf geen polonaise. Maar als je ze dat uitlegt dat die ingreep bij hun relatief kleiner is, minder belastend is, en dat ze heel vlug weer op de been zijn... Alleen ja, het is natuurlijk best een dingetje. Maar ja, dat is voor de vrouw in wezen ook, alleen voor de vrouw wordt er soms toch iets anders over gedacht, van die doen dat wel even.

Rianne: Ja, oké, ja, maar goed je legt wel de verantwoordelijkheid voor het hele anticonceptieverhaal bij één van de partners neer. Dat is natuurlijk wel...

Els: Ja. Maar zolang je daar samen een modus in vindt is dat goed hè [Rianne: Ja. Dat is waar]. En daarom is het voor iedere levensfase is het weer anders. En sommigen zeggen die zeggen al op vroege leeftijd nee ik heb geen kinderwens en daar heeft de partner zich al op vroege leeftijd al laten steriliseren.

Rianne: Hmm.

Els: Maar dan heb je soms weer het bloedverlies wat bij hun partner speelt.

Rianne: Weer een ander verhaal. Ja precies. Hé, en als ik een anticonceptievraagstuk heb, dan kan ik me ook voorstellen dat – zeker in deze tijden – denken van ja, maar wat kost me dat dan? Kun je daar iets over vertellen, wat het verschil is in de kosten tussen het ene en het ander?

Els: Ja overal, he, anticonceptie kost nu eenmaal geld. Of dat je dat nou in de pilvorm of in een ringvorm of in een implanonstaafje of in een spiraaltje, dat kost geld, maar ben je jonger dan 21 dan worden anticonceptiemiddelen vergoed door de basisverzekering. Tussen de 18 en de 21 jaar gaat het wel ten koste van je eigen risico. En daarnaast geldt er voor sommigen dan wel een eigen bijdrage. Maar de kosten van anticonceptie, afhankelijk van of je aanvullend verzekerd bent, kan voor vrouwen vanaf 21 jaar kan dat wel bijdragen.

Rianne: Ja precies.

Els: Dus dat je daar wel gedeeltelijke vergoeding inderdaad krijgt. Ja. Maar dan is altijd het advies: vraag dan even aan je zorgverzekeraar hoe het zit.

Rianne: Hoe het zit, ja, precies. En wat zou jij als gynaecoloog nog mee willen geven aan vrouwen over anticonceptie?

Els: Kijk goed in welke levensfase dat je zit. Daar hadden we het net ook al eventjes over, over hè welke levensfase zit je in en wat past bij jou. Zit je in de puberteit tot aan je kinderwens – misschien heb je helemaal geen kinderwens – maar bijvoorbeeld van je eerste tot je laatste zwangerschap, wat doe je in de tussentijd? Maar ook vanaf de laatste zwangerschap tot aan de overgang, wat doe je in die tijd? En zit je in de overgang; menstrueer je nog, of is je laatste menstruatie al geweest? Maar bijvoorbeeld ook wat zit er nog meer hè. Heb je last van endometriose, of heb je last van adenomyose, dat zijn ook weer andere redenen. Heb je last van hevig bloedverlies, dan is het niet alleen de anticonceptie maar dan heb je ook dat je de anticonceptiepil of een hormoon gebruikt ter regulatie van.

Rianne: Ja. Dus het kan eigenlijk nooit je hele leven hetzelfde zijn – als je bewust erbij stil staat, dan kan dat variëren per levensfase.

Els: Ja. En soms is het goed denk ik even de balans weer op te maken, van goh, welke fase zit ik nu, wat past er nu bij me, wat moet ik doen? En we hadden het net ook over sterilisatie, en sterilisatie is trouwens ook nog iets wat bij Ellesie trouwens ook kan, Ellesie vrouwenkliniek.

Rianne: Oké, ja, bij jullie zelf.

Els: Ja.

Rianne: Ik hoor wel steeds vaker dat vrouwen eigenlijk terugpakken op, ja eigenlijk haast een wat ouderwets klinkende methode van anticonceptie. En dat is eigenlijk gewoon kijken op de kalender wanneer je ovuleert en wanneer je dus in verwachting zou kunnen raken, en dat je eigenlijk je seksuele activiteiten daaromheen plant. Dat klonk mij ouderwets in de oren, maar het is eigenlijk heel modern?

Els: Ja, het is hartstikke hip, Rianne [beide lachen]. Of dat het afdoende is, is een tweede. En sommige vrouwen die passen het toe, omdat ze zeggen nou hier voel ik me happy bij. En dan is het inderdaad de eerste week van je cyclus – heb je een regelmatige cyclus, een duur van ongeveer 28 à 30 dagen ga ik dan eventjes vanuit – ja, dan kun je de eerste week makkelijk vrijen volgens de kalendermethode en de laatste week is dat net zo. Die tussenliggende periode, en dan heb je het een beetje tussen dag 8 en dag 19 van je cyclus hè, waarbij in het midden ergens rond dag 13, 14, 15 je eisprong optreedt en waarin jouw vruchtbare fase is, dat je dan in die tussenliggende periode van de 8e tot de 20e dag dat je dan niet vrijt. Ja, het kan, maar of die nou 100% veilig is, betrouwbaar is als anticonceptiemiddel...

Rianne: Ik hoor bij jou als gynaecoloog wat twijfel over [lacht].

Els: Ja. Ja. Maar bij sommige vrouwen is dat het... dé methode zeg maar om het zo toe te passen, dus ja...

Rianne: Nou ja, omdat het ook denk ik omdat het compleet regie geeft en dat je ook geen hormonen bij jezelf toepast. Ja...

Els: Maar ben je zo punctueel, ben je goed op de hoogte, hoe zit je cyclus in elkaar?

Rianne: Tel je goed?

Els: Heb je een stabiele relatie? Zit je tussen zwangerschappen? Ja, dan kun je het overwegen en zeg je goh als er een zwangerschap op zou treden is het geen ramp, dan zeg ik tuurlijk [Rianne: ga je gang], dan is de kalendermethode zeker een optie. Maar ben jij een jonge griet die nog ontdekkend is in het leven en seksuele activiteit is toch actief tussen de 19 en de 25 jaar, dat ben je toch, dat zijn de risicogroepen wordt dat toch wel genoemd in de zin van de seksueel overdraagbare aandoeningen maar ook van de zwangerschappen, ja dan zit je ineens met een ongewenste zwangerschap – ja, wat doe je dan? En dan zou ik zeggen ja misschien is dan de kalendermethode niet helemaal—

Rianne: Niet je methode, nee.

Els: En dan kun je wel zeggen met condoom, maar, condoom is ook niet helemaal 100%.

Rianne: Denk goed na, wat er bij je past.

Els: Dat zijn nog eens wijze woorden. Daar heb ik niks aan toe te voegen.

Rianne: Kijk voor meer informatie over anticonceptie op www.ellesie.nl.

[Muziek]